Donderdag 27 t/m zaterdag 29 september – Springtij op Terschelling is een bijeenkomst waarin wordt gewerkt aan een duurzame wereld, dit jaar door ruim negenhonderd mensen. Het is de negende editie en ik ben er voor het eerst bij.
Zaterdagavond laat kwam ik weer thuis. Het is nu maandag en als ik terugblik is de conclusie dat Springtij alles groter maakte: mijn zorgen, onrust, drang iets te doen, inzicht, ideeën en netwerk. We hebben als mensheid nog maar een jaar of tien à twintig om onszelf opnieuw uit te vinden. Grofweg zolang als mijn resterende werkzame leven. Ga er maar aanstaan als je een verschil wil maken. Ik heb gelukkig nooit een oorlog meegemaakt, maar misschien voelt dat wel een beetje vergelijkbaar.
Zaterdagochtend zaten we met de hele groep in de duinen naar prachtige verhalen te luisteren. Het ging weer van zeer deprimerend naar positief en optimistisch. Wetenschappelijk icoon John Schnellnhuber (Potsdam Institute for Climate Impact Research) was van de eerste categorie. Hij vertelde over een recente zeer dramatische studie, bekend als Hothouse earth – de naam zegt genoeg. Hij sprak over de kansen die we in de jaren zeventig en tachtig hadden om de opwarming te keren en over hoe verdrietig het is dat we die kansen toen niet hebben gepakt. Toen kon het nog. Gevraagd naar laatste kansen kon hij alleen bedenken dat de mensheid zich een ander verhaal zou moeten eigen maken; een verhaal over leven in harmonie met de natuurlijke systemen, in plaats van het neoliberale verhaal dat in de praktijk natuurlijke systemen uitput.
Diederik Samson, de laatste spreker van de ochtend, was helemaal van de tweede categorie en sloot inspirerend af – duidelijk bevrijdt van zijn politieke keurslijf. Hij vertelde over de menselijke vindingrijkheid en over indrukwekkende ontwikkelingen van de laatste decennia. Over zijn motivatie zei hij zoiets als: ‘Je weet dat je kinderen over tien of twintig jaar gaan zeggen “maar papa, jullie wisten toen toch al lang welke kant het op ging? Wat heb jij toen gedaan?” Je wil dan een antwoord hebben. Je wil dan aan de goede kant van de geschiedenis staan.’ Ik vond dat zeer herkenbaar.
Zelf mocht ik ook een verhaal vertellen, op de Ecolution, de boot van Wubbo Ockels, in een sessie van Eelco Leemans en Sven Jense over navigatie en leiderschap. Ik vertelde over het overview effect, over doughnut economics van Kate Raworth en over hoe dat soort perspectieven iedereen kunnen helpen de leider in zichzelf te vinden. Het werd een mooi gesprek, waarbij het me weer eens opviel hoe sterk Ruud Koornstra’s bijdrage was, over het belang van dromen en vertrouwen op wonderen.
We wandelden met z’n allen in het donker door het bos, aten vis onder de sterrenhemel, fietsen van sessie naar sessie, luisterden naar magische verhalen en muziek. En we spraken met steeds meer mensen over Climate Cleanup. Springtij 2018 was de geboorte van Climate Cleanup. Ons eigen verhaal van hoop.